Jafnréttis- og mannréttindastefna Kópavogsskóla

Jafnréttis- og mannréttindastefna Kópavogsskóla

Kópavogsskóli setur sér jafnréttis- og mannréttindastefnu sem byggð er á lögum um verndun mannréttinda og mannfrelsis nr.62/1994, lögum um jafna stöðu og jafnan rétt karla og kvenna nr. 10/2008 og samkvæmt gildandi jafnréttisstefnu Kópavogsbæjar.

Jafnréttis- og mannréttindastefna Kópavogs er byggð á jafnræðisreglunni og miðar að því að allir í skólasamfélaginu fái notið mannréttinda án tillits til kyns, uppruna, þjóðernis, litarháttar, trúarbragða, stjórnmálaskoðana, kynferðis, kynhneigðar, aldurs, efnahags, ætternis, fötlunar, heilsufars eða annarrar stöðu.

Jafnrétti og önnur mannréttindi eru varin í stjórnarskrá Íslands ásamt fjölmörgum mannréttindasáttmálum og yfirlýsingum sem Íslendingar eiga aðild að. Skólinn hefur jafnréttis- og mannréttinda sjónarmið að leiðarljósi í öllu sínu starfi. Ávallt er haft í huga að jafna stöðu kynja og veita börnum og unglingum hvatningu til að rækta sérkenni sín og jákvæð samskipti milli kynja. Gildi skólans eru þar höfð að leiðarljósi; virðing, vinátta, vellíðan. Markmið jafnréttisstefnu er að tryggja að fyllsta jafnréttis sé gætt í hvívetna í skólanum og að bæði nemendur og starfsfólk fái notið sín á eigin forsendum. Halda skal sem jöfnustu hlutfalli kynja í öllu starfi innan skólans. Markvisst skal unnið að kynjasamþættingu í stefnumótun og ákvörðunum á öllum sviðum skólans. Kynbundin mismunun er óheimil, í hvaða formi sem hún birtist og skal vinna á virkan hátt gegn slíkri mismunun. Kynbundið ofbeldi eða áreitni er ekki liðið. Með jafnréttis- og mannréttindastefnu skólans er unnið markvisst að því að breyta hefðbundnum kynjaímyndum og að vinna gegn neikvæðum staðalímyndum.

Heimsmarkmið Sameinuðu Þjóðanna

Í september 2015 samþykktu aðildarríki Sameinuðu þjóðanna: Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna (HM). Markmiðin gilda frá 2016 til 2030. Um er að ræða ein víðtækustu markmið sem samningsaðilar hafa komið sér saman um að hafa að leiðarljósi til að tryggja velmegun og mannréttindi um allan heim fyrir árið 2030. Ísland er eitt þeirra ríkja sem samþykkt hafa Heimsmarkmiðin en þau koma í framhaldi af þúsaldarmarkmiðum Sameinuðu þjóðanna sem náðu fram til ársins 2015. Heimsmarkmiðin byggja á 17 meginmarkmiðum og 169 undirmarkmiðum. Markmiðin eru samþætt og órjúfanleg og mynda jafnvægi milli hinna þriggja stoða sjálfbærrar þróunar: efnahagslegra, félagslegra og umhverfislegra.

Þann 11. september 2018 samþykkti bæjarstjórn Kópavogsbæjar að innleiða Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun.

Jafnréttis- og mannréttindaáætlun Kópavogsskóla tekur mið af þessu og nær til starfsfólks, nemenda og tengir við heimilin.

Starfsfólk Kópavogsskóla

Markmið: Störf innan skólans séu aldrei flokkuð sem kynbundin störf.

Aðgerðir:

Hafa skal öll kyn í huga þegar störf eru auglýst og leitast við að halda hlutfalli kynja eins jöfnu og frekast er unnt.
Gæta skal jafnréttissjónarmiða til jafns á við önnur sjónarmið við ráðningar í skólanum.
Öll kyn skulu hafa jafna möguleika á starfsframa innan skólans. Gæta skal jafnréttissjónarmiða við skiptingu verkefna og deilingu ábyrgðar meðal starfsfólks.

Ábyrgð: Stjórnendur

Hvenær: Í hvert sinn sem ráðningar eiga sér stað.

Markmið: Bjóða skal starfsfólki upp á fræðslu og endurmenntun um jafnréttismál, kynbundið ofbeldi, kynbundna og/eða kynferðislega áreitni. Starfsfólki skulu tryggðir möguleikar til endurmenntunar og starfsþróunar, óháð kyni.

Aðgerðir:

Skólinn haldi námskeið fyrir kennara þar sem fjallað er um jafnrétti kynja og sérstaklega um jafnréttismiðaða kennslu.

Ábyrgð: Stjórnendur

Hvenær: Reglulega

Markmið: Tryggja skal að öll kyn njóti sömu kjara fyrir sömu störf og hafi jafna möguleika á launuðum viðbótar störfum innan skólans.

Aðgerðir:

Við ákvörðun launa skal þess gætt að kynjum sé ekki mismunað og skulu viðmið við ákvörðun launa vera skýr og öllum ljós. Öllum skulu greidd jöfn laun og njóta sömu kjara fyrir jafn verðmæt og sambærileg störf.
Stjórnendur gera athugun á launakjörum starfsfólks að minnsta kosti tvisvar á skólaárinu og bregðast við ef ástæða þykir.

Ábyrgð: Stjórnendur

Hvenær: Við lok vorannar og byrjun haustannar

Markmið: Tryggja skal sama sveigjanleika gagnvart öllum kynjum þegar kemur að samræmingu fjölskyldu- og heimilislífs eða töku fæðingarorlofs og veikindadaga vegna barna.

Aðgerðir:

Allt starfsfólk skal njóta sama sveigjanleika hvað varðar samræmingu vinnu og einkalífs óháð kyni.

Ábyrgð: Stjórnendur

Hvenær: Kynna öllu starfsfólki reglulega og við upphaf skólaárs hverju sinni

Markmið: Allt starfsfólk og nemendur eiga rétt á að komið sé fram við þá af virðingu og að þeir sæti ekki einelti, kynbundnu ofbeldi, kynferðislegri né kynbundinni áreitni.

Aðgerðir:

Öllu starfsfólki skal gert ljóst að einelti og kynferðisleg áreitni í hvaða formi sem hún er verði aldrei liðin í skólanum. Bregðast þarf skjótt við komi upp ábending um slíkt.
Vinnureglum um viðbrögð við kynferðislegri áreitni hvort heldur sem er meðal starfsfólks eða nemenda má finna í handbók fyrir starfsfólk skólans.
Ef yfirmaður er kærður vegna ætlaðs kynbundins ofbeldis, ætlaðrar kynbundinnar áreitni eða ætlaðrar kynferðislegrar áreitni verður viðkomandi vanhæfur til að taka ákvarðanir í tengslum við starfsskilyrði kæranda á meðan meðferð málsins stendur yfir og skal þá næsti yfirmaður taka slíkar ákvarðanir skv. 22.gr. jafnréttislaga.

Ábyrgð: Stjórnendur og trúnaðarmenn

Hvenær: Reglulega

Nemendur Kópavogsskóla

Kópavogsskóli leggur áherslu á jöfn tækifæri kynja til alls sem viðkemur skólastarfinu, hvort sem um nám eða félagsstarf er að ræða. Lögð er áhersla á að nemendum sé ávallt sýnd virðing í samskiptum og þeir metnir að verðleikum þannig að hæfileikar hvers og eins fái að njóta sín. Kynbundið ofbeldi, kynbundin eða kynferðisleg áreitni er ekki liðin í skólanum.

Í Kópavogsskóla vinnum við eftir samningi sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins eða Barnasáttmálann,https://www.barnasattmali.is/

Barnasáttmálinn

felur í sér alþjóðlega viðurkenningu á að börn heimsins þarfnist sérstakrar verndar umfram hina fullorðnu.
staðfestir að börn eru sjálfstæðir einstaklingar með fullgild réttindi óháð réttindum fullorðinna.
hefur að geyma víðtæk réttindi og kveður á um vernd grundvallar mannréttinda barna, svo sem réttinn til lífs, friðhelgi fjölskyldu- og einkalífs, félaga-, skoðana-, tjáningar- og trúfrelsis.

Aðgerðir:

Starfsfólki skólans ber að vera vakandi fyrir hverju því tækifæri sem gefst til að ræða við nemendur um mannréttindi, jafnrétti kynja, staðalímyndir, fordóma, samskipti, ólíkar þarfir einstaklinga og kynjahlutföll í starfsgreinum og áhugasviðum.
Leita skal allra leiða til að efla sjálfsvirðingu og sjálfsvitund nemenda með það að markmiði að styrkja hvern einstakling í að velja út frá eigin sannfæringu en ekki út frá viðhorfum hóps eða staðalímyndum.
Lögð er áhersla á að allir nemendur þjálfist í að þekkja og tjá tilfinningar sínar og læri um leið að virða tilfinningar annarra óháð kyni, uppruna, litarhætti, pólitískum skoðunum, kynhneigð, búsetu, trú eða fötlun.
Leggja skal áherslu á að allir hljóti fræðslu, ráðgjöf og hvatningu í tengslum við ólík menntunartækifæri og ólík störf óháð kyni.
Kennurum ber að skilgreina vel þarfir nemenda sinna og leita leiða til að haga kennsluháttum þannig að komið sé til móts við ólíkar þarfir þeirra, áhugasvið og forsendur. Jafnframt skulu nemendur hafðir með í ráðum um hvernig skapa megi þau námsskilyrði sem til þarf svo öllum líði vel, óháð kyni eða öðrum þáttum.
Þess skal gætt að námsefni mismuni ekki kynjum og endurspegli margbreytileika samfélagsins.
Í náms- og starfsfræðslu verði lögð áhersla á að kynna öllum störf sem hingað til hafa verið álitin hefðbundin kvenna- eða karlastörf og að öll kyn séu búin jafnt undir ábyrgð og skyldur einkalífs og fjölskyldulífs, félagslífs og atvinnulífs. Í þeirri fræðslu skal leggja áherslu á styrkleika, skyldur og réttindi allra kynja. Náms- og starfsfræðsla í skólanum er ávallt samkvæmt jafnréttissjónarmiðum.
Sjálfstyrking verði sjálfsagður hluti náms á öllum skólastigum. Börnum og unglingum sé veitt hvatning til að rækta hæfileika sína og persónuþroska án hamlandi áhrifa hefðbundinna kynja- og staðalímynda.
Styrkja skal jákvæð samskipti og gagnkvæma virðingu kynja í öllu starfi og vinna gegn skaðlegum áhrifum klámvæðingar meðal nemenda.
Tekið sé mið af þörfum barna fólks af erlendum uppruna og veita þeim sérstakan stuðning og íslenskukennslu til þess að þau fái notið sín í skólanum til jafns á við önnur börn.
Fjölbreytni og margbreytileika samfélagsins sé haldið á lofti í starfi með nemendum og þeim gefið tækifæri til að kynna heimamenningu sína og móðurmál.
Mikilvægt er að ekki sé gengið út frá því að allir aðhyllist sömu trú þó að hefðbundnar trúarhátíðir lútersku kirkjunnar séu haldnar hátíðlegar.
Starfsfólk skal ávallt vera meðvitað um hlutverk sitt sem fyrirmyndir allra nemenda skólans þegar kemur að mannréttinda- og jafnréttismálum sem og öðrum málum og gæta þess í öllum samskiptum sínum við nemendur að mismuna þeim aldrei eftir kyni frekar en öðru.
Standa fyrir og leiða umræðu með nemendum um mannréttindi, ekki síst réttindi barna sbr. Barnasáttmála sameinuðu þjóðanna .
Standa fyrir umræðu með nemendum um kynferðislegt ofbeldi og áreitni í forvarnarskyni eða óska eftir aðila til að gera það.

Ábyrgð: Stjórnendur, kennarar, námsráðgjafi og umsjónarmenn félagsstarfs (Kjarninn)

Hvenær: Jafnt og þétt yfir skólaárið og þegar ákveðnir viðburðir/þemadagar eru á dagskrá í skólastarfinu.

Samstarf við heimilin

Markmið: Foreldrar og forráðamenn fái tækifæri til að taka virkan þátt í skólagöngu barna sinna.

Aðgerðir:

Leggja skal áherslu á að taka reglulega upp umræðu um mannréttindi, jafnréttismál og jafnréttisáætlun skólans í skólaráði.
Hvetja skal foreldra og forráðamenn til að koma í heimsókn í skólann.
Hvetja skal foreldra og forráðamenn til að taka virkan þátt í skólagöngu barna sinna, þátttöku í viðburðum á vegum skólans og starfi innan foreldrafélagsins.

Ábyrgð: Stjórnendur, kennarar, foreldrar og forráðamenn.

Hvenær: Yfir skólaárið.

Jafnréttis- og mannréttindastefnu þessa skal taka til umræðu og endurskoðunar meðal starfsfólks árlega.

Endurskoðað september 2024.